नेपालगञ्ज । नेपालगञ्जका मिथलेश पासी जो उमेरले २३ मा लाग्नुभएको छ । उहाँलाई आफ्नो परिवारको जीवन कसरी अगाडी बढाउने भन्ने चिन्ता छ । दुई वर्षअघि प्लस टु अध्ययन गरिसक्नुभएका मिथलेसलाई आर्थिक रुपमा सक्षम हुन के गर्ने चिन्ताले सताउँथ्यो ।
मधेशी समुदायका मिथलेशलाई छोरा ठुलो भइसकेपछि परिवारको जिम्मेवारी निर्वाह गर्ने अभिभावकको आशा बढेर जान्छ । छोराले कमाएर ल्याएपछि जीवन निर्वाहमा सहज हुन्छ भन्ने अभिभावकले सोंच्न थाल्छन् । यो हुनु स्वाभाविक पनि हो । बिपन्न परिवारमा त झन छोरो ठुलो भएपछि अब सारा जिम्मेवारी लिन्छ भन्ने अभिभावकको ठुलो आशा हुन्छ ।
नेपालगञ्ज उपमहानगरपालिका वडा नं-२२ को पुरैनी बस्ने मिथलेस यस्तै समस्याका बीच कसरी अघि बढ्ने भन्ने थियो । अध्ययन गरिसके अब केही काम गर्नुपर्छ भनेर उहाँलाई के गर्ने भनेर ठम्याउनै गाह्रो भयो । नेपालमा राम्रो अवस्था भएको परिवारको सदस्यलाई उद्यम गर्न गाह्रो रहेको अवस्थामा बिपन्न परिवारको सदस्यलाई गर्न सकिन्छ भन्ने सोंच्न पनि सक्दैनन् । तर परिवारको सहयोगी बन्नका लागि केही त गर्नै पर्यो ? त्यसका लागि उहाँले बिदेश जाने बाहेक अर्को बिकल्प देख्नुभएन ।
मिथलेसले बिदेश जाने तयारी पनि शुरु गर्नुभयो । ऋण लिने कुरा पनि तय भयो । यही बीच उहाँलाई लघु उद्यम बिकास तालिममा सहभागि हुने अवसर आयो र बिदेश गएपनि तालिम लिँदा राम्रै होला भनेर तालिममा सहभागि हुनुभयो । लगत्तै उहाँले जीवन उपयोगी सीप सम्बन्धि तालिम लिनुभयो । नेपालगञ्जमा युवाको क्षेत्रमा काम गर्दै आएको सामाजिक बिकास मञ्च (एस डि एफ) ले दिएको त्यो अवसर उहाँका लागि आर्थिक रुपमा अघि बढ्न बाटो बन्यो ।
तालिम लिएपछि उहाँ केही उद्यम गर्नुपर्ने निष्कर्षमा पुग्नुभयो । अरुले गरिरहेको उद्यमभन्दा फरक गर्न गँड्यौला फर्म संचालन गर्छु भनेर निधो गर्नुभयो । सोपछि मञ्चले आर्थिक रुपमा त्यो फर्म बनाउन सहयोगी बन्यो । मञ्चले सेभ द चिल्ड्रेनको साझेदारीमा तालिम प्रदान गरेको थियो । गँड्यौला खेती गर्न थाल्छु भन्ने सुनेर टोल छिमेक तथा साथी भाईले मिथलेशको खिल्ली उडाए । तर उहाँले खिल्लीपछि नलागेर केही गर्ने अठोटका साथ गँड्यौला खेती गर्न शुरु गर्नुभयो ।
उहाँले गँड्यौला पालन सम्बन्धी तीन दिने तालिम लिनुभयो । गँड्यौला पालनका लागि चाहिने पिट वा (गड्यौला पाल्न बनाइने संरचना) मञ्चले निर्माणमा सहयोग गर्यो । उहाँले आफ्नो मिहिनेत लगाउन शुरु गरे । शुरुमा एक टयाक्टर गोबर ल्याएर पिटमा हालेर र यसैबाट आर्थिक आम्दानी गर्न सकिने भनेर लाग्नुभयो ।
उहाँको मेहनतको करिब चार महिनामा गँड्यौलाबाट उत्पादन भएको मल बेच्न पनि शुरु गर्नुभएको छ । अहिलेसम्म उहाँले दश क्विन्टल मल बिक्री गर्नुभएको छ । केही छिमेकीलाई दुई चार किलो मल निःशुल्क दिनुभएको छ । यो मलले खेतवारीका लागि जीवन प्रदान गर्ने कुरा तथा आवश्यकता बुझाउन र प्रचारप्रसार गर्न छिमेकीलाई प्रयोगसिद्धका लागि निःशुल्क दिएको मिथलेशले बताउनुभयो ।उहाँले थालेको कामबाट अभिभावकमा पनि आशा पलाएको छ ।
शुरुमा अभिभावकले समेत नपत्याएको मिथलेशको निरन्तरको मिहिनेत र लगनले केही आशा पलाएको छ । गँड्यौलाबाट उत्पादन भएको मल दुई हजार पाँच सय रुपैयाँ क्विन्टलमा बिक्री हुन्छ । उहाँले उत्पादन गरेको मल जुम्ला पठाउनुभएको छ । सानो बोरा प्रति केजी ३० रुपैया र ठुलो बोरा प्रति केजी २५ रुपैयामा बिक्री हुन्छ भने गँड्यौला दुई हजार रुपैया किलोमा बिक्री हुन्छ । आफ्नो उद्यमलाई फराकिलो बनाउन उहाँले फर्म पनि बनाउनुभएको छ । एम.एस अर्गानिक एग्रो फर्म नामबाट उत्पादन उहाँले बिक्री थाल्नुभएको हो ।
साथै फर्ममा उत्पादन भएको मल आफ्नै खेतमा समेत प्रयोग गर्नुभएको छ । अर्गानिक मलको प्रयोगले अघिल्लो वर्षको भन्दा यो वर्ष खेती राम्रो भएको उहाँले बताउनुभयो । मिथदेशले अब यसैलाई व्यवसायीक रुपमा लैजाने योजना समेत बनाउनुभएको छ । एउटा सटरमा गँड्यौला, मल र बिउबिजन राखेर व्यवसायीकतामा जाने उहाँको योजना छ । योसंगै उहाँले स्नातकस्तरको अध्ययन पनि शुरु गर्नुभएको छ ।
उहाँले सामाजिक अन्तर्गत आम्दानीको केही रकम बालबालिकालाई छात्रबृति सोंच बनाउनुभएको छ । मञ्चले नेपालगञ्जमा संचालन गरेको पावर फोर एवाई परियोजना अन्तर्गत कामको अवसर खोजी रहेका युवाहरुलाई उद्यम बिकास तालिम तथा सटार्टप सहयोग प्रदान गरेर स्वरोजगार बनाइरहेको छ ।
गड्यौली मलमा पाइने खाद्य तत्वहरु :
नाइट्रोजनः २.५ – ३.० % क्याल्सियमः ०.५ – १.० %
फस्फोरसः १.५ – २.० % म्याग्नेसियमः ०.२ – ०.३ %
पोटासः १.५ – २.४ % सल्फरः ०.४ – ०.५ %
र अन्य सुक्ष्म खाद्यतत्व, भिटामिन, इन्जाइम् र हर्मोनहरू
गँड्यौले मलको फाइदा :
यो मल कालो, गन्ध विहिन र बुरबुराउँदो हुन्छ । यसमा साधारण कम्पोष्ट मलभन्दा खाद्य तत्वहरू बढी रूपमा पाइन्छ । यो मलमा पानी सोस्ने भारपातहरू र घरेलु फोहोरबाट बन्ने हुँदा वातावरण सफा देखिन्छ । गँड्यौला मल बढी उत्पादन भएमा हाँस, कुखुरा आदिको आहारा बनाउन सकिन्छ ।
यस मलमा विषालु तत्व र अनावश्यक बिउ पाइँदैन । गँड्यौला कृषकको असल मित्र भएकाले बोटविरुवाका लागि माटो खुकुलो र मलिलो बनाउँछन् । जसले गर्दा उत्पादनमा वृद्धि भई किसानको जीवनस्तर सुदृढ बन्दै जान्छ । हाँस कुखुरा पालनका लागि पनि गँड्यौला आवश्यक मानिन्छ ।
